Od lat myślisz o zdaniu matury, ale blokuje cię sama myśl o egzaminie z matematyki? Masz nieprzyjemne doświadczenia z czasów szkolnych związane z tym przedmiotem? Rezygnujesz z wymarzonej ścieżki kariery, jeśli wiąże się ona z koniecznością opanowania matematyki? Nie jesteś jedyny! Lęk przed matematyką to bardzo powszechny problem. W tym artykule przedstawimy podstawowe informacje o tym, czym jest, skąd się bierze i jak sobie z nim radzić.

Lęk przed matematyką – co to takiego?

Definiuje się go jako negatywne stany emocjonalne, które towarzyszą kontaktowi z matematyką. Może mieć różne natężenie i często łączy się ze specyficznymi reakcjami fizjologicznymi. Spełnia kryteria definicyjne fobii. W badaniach wykazano, że jest niezależny od innych rodzajów lęku. Oznacza to, że osoby, które charakteryzują się wysokim poziomem lęku przed matematyką, niekoniecznie są lękowe na co dzień. Podczas rozwiązywania zadań matematycznych szczególnie aktywne stają się u nich te rejony mózgu, które są odpowiedzialne za wykrywanie zagrożenia i odczuwanie fizycznego bólu. Co ważne, nasilenie lęku nie jest zależne od trudności zadań, ale od tego, czy osoba spodziewa się, że będą one trudne. Lęk może dotyczyć egzaminów, uczenia się oraz samego kontaktu z liczbami.

Przyczyny

W badaniach wykazano, że lęk przed matematyką pojawia się już w pierwszych latach nauki szkolnej. Wykryto związek pomiędzy jego natężeniem a osiągnieciami matematycznymi. Oznacza to, że im większe trudności ma uczeń z zadaniami z matematyki, tym bardziej narasta u niego lęk. Jedną z możliwych przyczyn są mniejsze zdolności ucznia w zakresie nabywania umiejętności matematycznych. Takie osoby mogą być szczególnie podatne na komunikaty, że matematyka jest trudna. Inną przyczyną mogą być negatywne doświadczenia z tym przedmiotem, zwłaszcza z zadaniami o wzrastającym poziomie trudności. Zdarza się, że lęk przed matematyką współwystępuje z dyskalkulią. Duże znaczenie mają też czynniki społeczne. Lęk może zostać przeniesiony na dzieci przez nauczycieli lub rodziców. Bywa też, że dziewczynki odczuwają silniejszy lęk niż chłopcy z powodu popularnego stereotypu mówiącego, że kobiety gorzej niż mężczyźni radzą sobie z przedmiotami ścisłymi.

Konsekwencje

Osoby odczuwające silny lęk zmagają się z dokuczliwymi myślami na temat jego źródła, takimi jak: „nie dam sobie z tym rady”, „to za trudne”, „co będzie, jeśli nie zdam tego egzaminu”. Takie myśli rozpraszają, a radzenie sobie z nimi pochłania mnóstwo zasobów potrzebnych do nauki. Doprowadza to często do gorszych wyników, co jeszcze bardziej potęguje lęk. Ponadto osoby odczuwające silny dyskomfort podczas wykonywania zadań matematycznych mogą dążyć do tego, by jak najszybciej je zakończyć, nawet za cenę błędnego wyniku. Długoterminową konsekwencją lęku przed matematyką może być też unikanie tych zawodów, które wiążą się z koniecznością nauki tego przedmiotu.

Co możesz zrobić?

Dobra wiadomość jest taka, że nad każdym, nawet najbardziej dokuczliwym, lękiem można pracować. To, w jaki sposób to zrobić, zależy od wielu czynników. Jeżeli oceniasz swój lęk jako słaby lub umiarkowany, być może poradzisz sobie z nim sam. Najlepszym sposobem jest skonfrontowanie się z tym, czego się boisz. Im bardziej unikamy źródła lęku, tym staje się on silniejszy. Jest spora szansa, że, jeśli podejmiesz próbę nauki matematyki, twój lęk osłabnie. W badaniach wykazano, że osoby zmagające się z silnym lękiem przed matematyką zaczęły osiągać lepsze rezultaty, kiedy wykonywały zadania w przyjaznej, swobodnej atmosferze. Może warto odczarować szkolne doświadczenia?

Przed przystąpieniem do nauki zaopiekuj się swoimi emocjami. Oto kilka wskazówek, jak to zrobić:

• Spróbuj zrozumieć swój lęk. Potrafisz wskazać jego źródło? Nasze myśli i przekonania mocno wpływają na emocje. Może rozpoznasz u siebie przekonania na temat matematyki albo nauki, które wywołują lęk? Pomyśl, jak mógłbyś je zastąpić innymi, zdrowszymi.

• Zastanów się przez chwilę, czego właściwie się boisz. Co najgorszego może się wydarzyć, jeśli rozpoczniesz naukę i podejdziesz do matury? Jakie jest prawdopodobieństwo, że ten najgorszy scenariusz się spełni? A gdyby tak się stało, w jaki sposób mógłbyś sobie z tym poradzić?

• Uporządkuj swoje myśli i emocje, żeby nie zaprzątały głowy podczas nauki. W tym celu możesz opisać na kartce to, co myślisz i czujesz albo porozmawiać o tym z kimś zaufanym.

• Pamiętaj, jaki cel ci przyświeca. Chcesz pójść na wymarzone studia? A może znaleźć lepszą pracę? Pamiętaj, że mierząc się ze swoimi lękami, realizujesz ważne dla siebie wartości i jest to twoja własna decyzja.

• Nagródź się za podjęcie tego wysiłku i za każdy drobny krok naprzód. Bądź dla siebie wyrozumiały i nie wymagaj zbyt wiele na początku.

No dobrze, a co jeśli wielokrotnie próbowałeś, ale lęk paraliżuje cię do tego stopnia, że nie czujesz, byś mógł sam się z nim zmierzyć? Nie wstydź się poszukać pomocy specjalisty. Nawet najbardziej dokuczliwe postacie fobii można wyleczyć. Udowodniono, że nad lękiem przed matematyką można skutecznie pracować przy pomocy psychoterapii. Wiele osób korzysta z tej formy pomocy, aby poprawić jakość swojego życia.

Mocno w ciebie wierzymy i liczymy, że lęki nie pokrzyżują twoich planów. Jesteśmy tu, by wspierać cię w tej drodze i dzielić się naszą wiedzą i doświadczeniem. To jak? Gotowy na ponowne spotkanie z matematyką i przeformułowanie starych przekonań na jej temat? Zapraszamy do wspólnej podróży w kierunku wymarzonego celu.